سیستم آژیردار اعلام حریق چیست؟
سیستم‌های آژیر دار اعلام حریق برای آگاهی ما در مواقع اضطراری طراحی‌شده‌اند تا بتوانیم برای حفاظت از خود، کارکنان و عموم مردم [به موقع] دست‌به‌کار شویم.
آژیرهای آتش‌سوزی در ادارات، کارخانه‌ها، و ساختمان‌های عمومی وجود دارند. بااینکه معمولاً در روال عادی و تا زمانی که مورد اضطراری پیش نیامده باشد نادیده گرفته می‌شوند ولی می‌توانند زندگی‌مان را نجات دهند.
روش آشکارساز هرچه که باشد، اگر آژیر خطر به صدا دربیاید، ژرفاسنج برای هشدار تخلیه یا امکان آتش‌سوزی به افراد حاضر در ساختمان فعال می‌شود.
سیستم آژیر دار اعلام حریق امکان لحاظ کردن سیستم سیگنال از راه دور را هم دارد که می‌تواند گروه آتش‌نشان‌ها را از طریق ایستگاه مرکزی خبر کند.
پس سیستم آژیر دار اعلام حریق یا سیستم شناسایی حریق چیست؟ در این مقاله، نگاهی به ساختار و انواع سیستم اعلام حریق خواهیم انداخت.
«مغز» سیستم شناسایی حریق، صفحه کنترل آژیر آتش‌سوزی است. این صفحه کنترل، کانون مرکزی تمام سیگنال‌های آشکارساز است که متصل می‌شود و وضعیت تشخیص داده‌شده را برای کاربران می‌فرستد.
این واحد همچنین می‌تواند هشداری برای استفاده در مانورهای آتش‌سوزی و تخلیه شبیه‌سازی کند تا همۀ کارکنان بدانند هنگام آتش‌سوزی واقعی چه اقداماتی انجام دهند.
انواع مختلف آشکارسازهای اعلام حریق
در هستۀ سیستم هشدار اعلام حریق، دستگاه‌های ردیابی وجود دارد، از هوش پیچیدۀ آشکارسازهای دودگرفته تا قسمت سادۀ محافظ شیشه‌ای قابل شکستن که دستی و انواع مختلف دیگر اما می‌توانیم آن‌ها را این‌گونه تقسیم‌بندی کنیم:
آشکارساز حرارتی
آشکارساز دود
آشکارساز کربن مونواکسید
آشکارساز چندحسگری
شستی‌های اعلام حریق
1. آشکارساز حرارتی
آشکارساز حرارتی یا می‌تواند روی دمای پایه و ثابتی کار کند که در این صورت اگر دما از حد مشخص‌شده فراتر رود آژیر فعال می‌شود؛ یا می‌تواند بر اساس میزان تغییر در دما کار کند.
آشکارسازهای حرارتی معمولی، به‌صورت مشابه و با فیوز برق‌کار می‌کنند. این آشکارسازها دارای آلیاژ یوتکتیک هستند. این نوع آلیاژ به گرما حساس است و هنگامی‌که دما از حد مشخصی فراتر می‌رود، این آلیاژ از حالت‌جامد به مایع تبدیل‌شده و درنتیجه آژیر را فعال می‌کند.
2. آشکارساز دود
سه نوع ساده از آشکارسازهای دود وجود دارند که شامل:
یونشی
انتشار نوری
دودی خطی
2.1. آشکارساز دودی یونشی
آشکارساز دودی یونشی معمولاً شامل دو محفظه است. اولین محفظه منبع جبرانی برای تغییرات دمای محیط، رطوبت و فشار است.
دومین محفظه یک منبع رادیواکتیو است که معمولاً هوای درون محفظه که شار جریان بین دو الکترود است را توسط ذرات آلفا یونیزه می‌کند.
زمانی که دود وارد محفظه شود شار جریان کاهش می‌یابد. این کاهش در شار جریان آژیر خطر را فعال می‌کند.
2.2. آشکارساز دود انتشار نوری
آشکارساز دود انتشار نوری بر اساس اثر تیندال کار می‌کند. یک سلول نوری و منبع نور از یکدیگر به‌وسیله محفظۀ تاریک جدا می‌شود تا منبع نور و سلول نوری با یکدیگر ترکیب نشوند.
گذرگاه دود در محفظه باعث می‌شود تا نور از منبع منتشرشده و بر روی سلول نوری بتابد. خروجی این سلول نوری برای فعال‌سازی آژیر خطر استفاده می‌شود.
2.3. آشکارساز دودی خطی
در آشکارساز دودی خطی، دود با یک باریکۀ نوری بین منبع و سلول نوری تداخل پیدا می‌کند. سلول نوری اندازۀ نور دریافتی را اندازهگیری می‌کند.
تغییرات در خروجی سلول نوری برای فعال‌سازی آژیر خطر استفاده می‌شود.
این نوع از تجهیزات آشکارساز حریق می‌توانند با قرار دادن منبع نور و سلول نوری بافاصله از یکدیگر برای حفاظت از مناطق بزرگ استفاده شود.
3. آشکارسازهای کربن مونواکسیدی
آشکارسازهای کربن مونواکسیدی(CO) آشکارسازهایی الکترونیکی هستند که آتش‌سوزی را از طریق احساس سطح کربن مونواکسید موجود در هوا مشخص می‌کنند.
کربن مونواکسید گازی سمی است که در‌ی فرایند سوختن تولید می‌شود.
در این مثال، آشکارسازها با آشکارسازهای کربن مونواکسیدی متفاوت هستند و برای حفاظت از ساکنان خانه در مقابل کربن مونواکسید تولیدشده از طریق سوختن ناقص در لوازم‌خانگی مثل بخاری‌های گازی یا مخزن‌های آب گرم در آب‌گرم‌کن استفاده می‌شوند.
آشکارسازهای کربن مونواکسیدی از حسگرهای مشابهی مانند حسگرهای موجود در خانه‌ها استفاده می‌کنند با این تفاوت که حساس‌تر و سریع‌تر عمل می‌کنند.
آشکارسازهای کربن مونواکسیدی یک پیل الکتروشیمیایی دارند که تنها می‌تواند کربن مونواکسید را حس کند و توانایی حس کردن دود یا هر محصول حاصل از اشتعال دیگری را ندارد.
4. آشکارسازهای چند حسگری
آشکارسازهای چند حسگری ورودی حسگرهای گرمایی و نوری را ترکیب کرده و سپس از طریق الگوریتم پیچیده‌ای که در مدار آشکارساز است آن‌ها را پردازش می‌کنند.
وقتی صفحۀ کنترل آن را دریافت می‌کند، آشکارساز به مقداری بر اساس واکنش‌های ترکیب‌شده از دو حسگر گرمایی و نوری می‌رسد. این نوع آشکارسازها جوری طراحی‌شده‌اند تا به طیف وسیعی از آتش‌ها واکنش نشان دهند.
5. شستی‌های اعلام حریق
شستی اعلام حریق یا شستی اعلام حریق شکستنی، ابزاری است که کارکنان برای فعال کردن آن باید بخش شیشه‌ای را بشکنند تا آژیر هشدار فعال شود.