تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان

ایمنی در برابر آتش سوزی یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که باید در طراحی، تجهیز و بهره برداری از هر ساختمانی مورد توجه قرار گیرد. از این میان، نصب صحیح و اصولی کپسول های آتش نشانی قابل حمل یکی از ابتدایی ترین اما حیاتی ترین اقدامات برای مقابله اولیه با حریق است. سوالی که اغلب مدیران ساختمان ها، صاحبان کسب وکار و ساکنین مجتمع ها مطرح می کنند این است که: تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان من چقدر است؟

برای پاسخ به این سوال، باید به مجموعه ای از استانداردها، از جمله فصل 6-2 از استاندارد NFPA 10 مراجعه کنیم. این استاندارد بین المللی، به عنوان مرجع اصلی در زمینه نصب و نگهداری تجهیزات اطفای حریق قابل حمل، معیارهایی دقیق برای تعیین نوع، تعداد و محل نصب کپسول های آتش نشانی ارائه می دهد. اما به دلیل پیچیدگی این ضوابط، مشورت با یک شرکت متخصص در حوزه حفاظت از حریق ضروری است.

در این مقاله از آتش تابان، تلاش می کنیم تا با زبانی ساده اما دقیق، عوامل تعیین کننده تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان را بررسی کنیم، از نوع آتش سوزی محتمل در ساختمان گرفته تا سطح خطر حریق و فاصله های استاندارد نصب.

شناخت انواع کپسول آتش نشانی و کاربرد آن ها

قبل از آنکه به محاسبه تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان بپردازیم، ضروری است که انواع کپسول های آتش نشانی را بشناسیم؛ چرا که انتخاب نوع و اندازه مناسب، بستگی مستقیم به ماهیت خطرات موجود در ساختمان دارد.

دسته بندی انواع آتش سوزی:

بهترین گزینه: کپسول های چندمنظوره ABC

کپسول های ABC می توانند به طور همزمان با آتش های گروه A، B و C مقابله کنند. این کپسول ها دارای اعدادی روی بدنه هستند که نشان دهنده ظرفیت آن هاست. برای مثال:

A2: B10 :C

• • • • عدد 2A به میزان توانایی در خاموش کردن آتش نوع A اشاره دارد.
        • • همچنین عدد 10B نشان دهنده محدوده قابل اطفا برای آتش نوع B است.
            • • حرف C نشان می دهد کپسول برای آتش سوزی های الکتریکی نیز مناسب است.

تعیین سطح خطر آتش سوزی در ساختمان

برای محاسبه دقیق تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان، باید ابتدا سطح خطر آتش در ساختمان را ارزیابی کنیم. استاندارد NFPA ساختمان ها را به سه گروه اصلی تقسیم می کند:

🔹 سطح خطر کم (Low Hazard)

ساختمان هایی که احتمال وقوع آتش سوزی در آن ها کم است مانند:

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • دفاتر اداری
                                            • هتل ها
                                            • مدارس
                                            • مراکز عبادی

📌 الزامات:

• • • • کپسول های گروه A باید حداقل 2A باشند، با فاصله حداکثر 75 فوت بین آن ها.
        • • برای آتش های گروه B، کپسول 10B با فاصله پیمایش حداکثر 50 فوت، یا کپسول 5B با فاصله حداکثر 30 فوت نیاز است.

🔸 سطح خطر متوسط (Moderate Hazard)

ساختمان هایی که مواد اشتعال پذیر در آن ها به صورت متوسط وجود دارد مانند:

• • • • • • • فروشگاه ها
            • خشک شویی ها
            • ادارات پست
            • پارکینگ ها

📌 الزامات:

• • • • کپسول های گروه A با حداقل ظرفیت 2A و فاصله حداکثر 75 فوت.
        • • برای خطرات B، از کپسول های 20B با فاصله 50 فوت یا 30B با فاصله 30 فوت استفاده شود.

🔴 سطح خطر زیاد (High Hazard)

محیط هایی با مواد بسیار قابل اشتعال مانند:

• • • • کارگاه های تولیدی
        • • کارخانه های پلاستیک
            • • تاسیسات مونتاژ
                • • مغازه های تعمیر مبل و چوب

📌 الزامات:

• • • • برای گروه A، استفاده از کپسول 4Aیا بزرگ تر و حداکثر فاصله 75 فوت الزامی است.
        • • برای گروه B، استفاده از کپسول 80B با فاصله 50 فوت، یا 40B با فاصله 30 فوت توصیه می شود.

نکته ویژه: آشپزخانه های صنعتی

در آشپزخانه های صنعتی، خطر آتش سوزی حاصل از روغن و چربی بسیار بالاست. این فضاها باید به صورت خاصی تجهیز شوند.

📌 الزامات:

• • • • استفاده از کپسول های گروه K الزامی است.
        • فاصله پیمایش به هر کپسول نباید بیش از 30 فوت باشد.
          • علاوه بر کپسول، نصب سیستم اطفاء حریق خودکار برای هودهای صنعتی نیز الزامی است.

عوامل مؤثر دیگر در تعیین تعداد کپسول های آتش نشانی

تا اینجا متوجه شدیم که سطح خطر حریق ساختمان، نوع کاربری فضا و گروه آتش در تعیین اندازه، نوع و فاصله نصب کپسول ها نقش اساسی دارند. اما چند عامل مهم دیگر نیز وجود دارند که ممکن است نیاز به افزایش تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان را ایجاب کنند:

1. پلان معماری و نقشه داخلی ساختمان

ساختمان هایی که دارای راهروهای طولانی، اتاق های بسته زیاد یا طبقات متعدد هستند، به کپسول های بیشتری نیاز دارند؛ چرا که افراد باید بتوانند در کوتاه ترین زمان به تجهیزات اطفا حریق دسترسی داشته باشند.

2. تعداد طبقات

در ساختمان های چند طبقه، هر طبقه باید به طور مستقل از نظر تجهیزات ایمنی و اطفاء حریق تجهیز شود. نصب تنها یک کپسول در طبقه همکف به هیچ وجه کافی نیست.

3. تعداد کارکنان یا ساکنان

هرچه تراکم جمعیت در ساختمان بیشتر باشد، ضرورت وجود کپسول های بیشتر و توزیع مناسب تر آن ها بالاتر می رود. چرا که در شرایط اضطراری، چندین نفر به طور هم زمان ممکن است به تجهیزات نیاز پیدا کنند.

4. نوع فعالیت های انجام شده در ساختمان

فعالیت هایی مانند جوشکاری، استفاده از مواد شیمیایی، انبار کردن مواد قابل اشتعال و … باعث افزایش ریسک آتش سوزی شده و نیاز به تجهیزات ویژه و متنوع تری را به همراه دارد.

نکات مهم درباره نصب و نگهداری کپسول های آتش نشانی

✅ نصب در محل های قابل رویت و دسترسی سریع

کپسول ها نباید در پشت درها، داخل کمدها یا مکان هایی که مانع دید مستقیم یا دسترسی سریع هستند، قرار گیرند. در شرایط اضطراری، هر ثانیه اهمیت دارد.

✅ ارتفاع نصب استاندارد

کپسول های دستی معمولاً باید طوری نصب شوند که دسته آن ها حداکثر 1.5 متر از سطح زمین فاصله داشته باشد تا افراد با قدهای متفاوت به راحتی بتوانند آن را بردارند.

✅ نصب تابلو و علائم هشداردهنده

در ساختمان هایی با فضای وسیع یا پیچیده، استفاده از تابلوهای راهنما برای یافتن سریع مکان کپسول الزامی است. همچنین علائم هشداردهنده می توانند به آموزش بهتر ساکنین و کارکنان کمک کنند.

✅ بازرسی و شارژ منظم

حتی اگر کپسول استفاده نشده باشد، ممکن است فشار آن کاهش یابد یا به مرور زمان خراب شود. بنابراین بازرسی ماهانه ظاهری، و بازبینی فنی سالانه توسط شرکت های معتبر، ضروری است. کپسول های خاموش و بدون فشار در مواقع بحران بی فایده خواهند بود.

کپسول های آتش نشانی ویژه برای کاربردهای خاص

🔹 کپسول های دی اکسید کربن (CO₂)

برای اتاق های سرور، تابلوهای برق و سایر تجهیزات الکترونیکی بسیار مناسب اند، زیرا بدون باقی گذاشتن باقی مانده خاموش می کنند.

🔹 کپسول های پودری

چندمنظوره و مناسب برای بسیاری از گروه های آتش هستند، اما ممکن است به تجهیزات الکترونیکی آسیب بزنند یا محیط را آلوده کنند.

🔹 کپسول های کف (Foam)

برای خاموش کردن مایعات قابل اشتعال مانند بنزین یا نفت کاربرد دارند.

🔹 کپسول های گروه K

ویژه آشپزخانه های صنعتی، برای خاموش کردن آتش های حاصل از روغن و چربی.

نقش شرکت های متخصص در تعیین تعداد کپسول های آتش نشانی

همان طور که دیدید، تعیین دقیق تعداد، نوع و مکان نصب کپسول های آتش نشانی تنها به محاسبه متراژ یا سطح خطر خلاصه نمی شود. مشاوره با شرکت های تخصصی ایمنی و اطفاء حریق مانند آتش تابان، می تواند تضمین کننده سلامت ساکنان و سرمایه شما باشد.

متخصصان این حوزه با بهره گیری از استانداردهای بین المللی مانند NFPA 10، بررسی دقیق ساختمان، نوع فعالیت، نقشه فضا و بررسی مواد اشتعال پذیر، می توانند بهترین پیشنهادات را برای حفاظت بهینه از جان و مال شما ارائه دهند.

جمع بندی

تعداد کپسول های آتش نشانی لازم برای ساختمان تنها یک عدد مشخص و واحد نیست که بتوان آن را به راحتی در همه ساختمان ها تعمیم داد. این تعداد بر اساس عوامل متعددی همچون نوع کاربری، متراژ، سطح خطر، نقشه ساختمان، نوع آتش سوزی محتمل و تراکم جمعیتی محاسبه می شود. پیروی از استانداردهای جهانی نظیر NFPA 10 و دریافت مشاوره از شرکت های متخصص مانند آتش تابان، کلید ایمنی پایدار و هوشمندانه است.

اگر درباره ایمنی ساختمان خود دچار تردید هستید، امروز زمان مناسبی برای اقدام است.

با ما تماس بگیرید تا با کمک کارشناسان مجرب آتش تابان، آینده ای ایمن برای خانه یا کسب وکار خود رقم بزنید.

تاریخ انتشار اولیه: 1400/09/02

تاریخ بروزرسانی: 1404/03/11