انواع مختلف آتش سوزی و نحوه شروع آن ها

انواع مختلف آتش‌سوزی و نحوه شروع آن‌ها

آتش‌سوزی در تمام موارد به یک نوع خاص ختم نمی‌شود و انواع متعددی دارد. دانستن تفاوت‌های موجود بین انواع مختلف آتش‌سوزی و نحوه شروع آن، یکی از مولفه‌های اصلی ایجاد ایمنی در برابر آن است. برای آشنایی بیشتر با اقسام موجود، آتش‌سوزی را در پنج دسته قرار دادیم.

دسته نخست: مواد قابل احتراق معمولی

این مورد، شایع‌ترین نوع آتش‌سوزی به شمار می‌آید. آتش‌سوزی قابل احتراق معمولی، مواد جامد قابل احتراق مانند چوب، پلاستیک، کاغذ، پارچه و تکه‌های لباس را دربردارد. این نوع آتش‌سوزی ممکن است در هر مکانی اتفاق بیفتد و تا زمانی که مواد قابل احتراق نظیر اکسیژن و گرما به اندازه کافی وجود داشته باشد، به سرعت گسترش پیدا می‌کند.
بیشتر اماکن تجاری و صنعتی مواد قابل احتراق زیادی دارند. بنابراین جلوگیری از آتش‌سوزی دسته نخست، نیاز به نگهداری دقیق و منظم محل دارد تا با اطمینان بتوان خطر چنین رخدادی را به حداقل رساند.

دسته دوم: مایعات قابل اشتعال

این نوع آتش‌سوزی می‌تواند به شدت خطرناک باشد. دسته دوم شامل مایعات قابل اشتعال نظیر بنزین، الکل، روغن، حلال‌ها،‌ رنگ‌ها و نفت سفید هستند.
آتش‌سوزی نوع دوم می‌تواند در هر منطقه‌ای که مایعات قابل اشتعال را ذخیره می‌کند یا مورد استفاده می‌دهد، اتفاق بیفتد (مانند گاراژها، مکان‌های ساختمانی، انبارها، بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها).
مایعات قابل اشتعال دارای نقطه اشتعال پایینی هستند. بنابراین در صورت ایجاد یک شعله یا جرقه به راحتی آتش می‌گیرند. کبریت، فندک یا جرقه می‌تواند بخارهای مایع قابل اشتعال را فعال کند. از این‌رو ذخیره‌سازی مناسب مایعات برای به حداقل رساندن خطرات ضروری است.
محل‌های در معرض خطر باید تا حد امکان، میزان مایعات قابل اشتعال موجود را محدود کرده و منابع قابل احتراق را از خود دور کنند. شعله‌های باز هرگز نباید به محلی که مایعات قابل اشتعال در آن قرار گرفته، وارد شوند.

دسته سوم: گازهای قابل اشتعال

در انگلیس، آتش‌سوزی‌‌های دسته سوم شامل گازهای قابل اشتعال مختلف نظیر هیدروژن، بوتان و پروپان هستند. گازهای قابل اشتعال بسیار فرار هستند و خطر آتش‌سوزی و انفجار را به همراه دارند. برای مقابله با این خطرات، به ذخیره‌سازی ایمن نیاز داریم. از این رو ظروف‌های دربسته مانند سیلندرهای گاز می‌توانند راه‌گشا باشند.
غلظت گازهای قابل اشتعال در هوا، خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهند. حتی نشت‌های کوچک و جزئی این گازها در صورت وجود شعله یا جرقه می‌تواند به یک آتش‌سوزی گسترده منجر شود.
مناطق صنعتی یا تجاری که از گازهای قابل اشتعال استفاده می‌کنند، باید آن‌ها را در مکانی امن نگهداری کنند. این گازها باید در مکانی کاملا کنترل شده و به دور از شعله‌های آزاد نگهداری شوند.

دسته چهارم: اشیای فلزی قابل اشتعال

خطرات اصلی آتش‌سوزی در دسته چهارم، رسوبات کوچک‌تر فلز مانند تراشه یا پودر است. خطر آتش‌سوزی ورق فلزی، فلزات ضخیم و جامد کمتر است. از این‌رو فعالیت‌های صنعتی که با برش فلزات سروکار دارند، بیشتر در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرند.
از فلزات قابل احتراق می‌توان به تیتانیوم، پتاسیم، لیتیوم و منیزیم اشاره کرد. تمیز کردن مداوم محل در صورت وجود تراشه‌های فلزی یا رسوبات ریز فلزات قابل اشتعال ضروری است. با این کار، غلظت فلزات، محدود می‌شود. جرقه‌ها یا شعله‌های آتش‌زا نیز نباید در این مناطق قرار داشته باشند.

دسته پنجم: آتش‌سوزی‌های برقی

آتش‌سوزی‌های برقی به آتش‌سوزی‌های ناشی از تجهیزات برقی اشاره دارد. این آتش‌سوزی می‌تواند از طریق سیم‌کشی معیوب، کابل‌های فرسوده، وسایل برقی یا ابزارهای خراب و پریزهای بیش از حد باشد.
آتش‌سوزی‌های برقی بسیار رایج هستند؛ زیرا زمینه‌های خطرآفرین تقریبا در کلیه محیط‌های تجاری یا صنعتی وجود دارند. اگر یک دستگاه برقی، علائم خرابی را نشان می‌دهد باید بلافاصله برق آن را قطع کرده و دستگاه را تا زمان تعمیر، به صورت خاموش نگه داریم. آب را باید از وسایل و تجهیزات برقی دور نگه داشت تا روی آن‌ها نریزد. در صورت تماس آب با این وسایل باید بلافاصله آن را خاموش کرده و جریان برق را قطع کنیم. اگر این وسایل به برق وصل باشد، ممکن است اتصال کوتاه رخ دهد و منجر به ایجاد جرقه شود. جرقه نیز نهایتا به آتش‌سوزی ختم خواهد شد.

دسته ششم: روغن‌های پخت و پز، روغن‌های گیاهی و چربی‌ها

این نوع آتش‌سوزی‌ها بیشتر در رستوران‌ها و آشپزخانه‌ها رخ می‌دهد. آشپزخانه‌ها چربی یا روغن را در دمای بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌دهند. آتش‌سوزی دسته ششم بیشتر زمانی رخ می‌دهد که تابه‌های حاوی روغن بدون مراقبت بر روی آتش رها می‌شوند.
نقطه اشتعال بالا در روغن‌های پخت‌وپز و آتش‌سوزی باعث می‌شود آتش‌سوزی دسته ششم به نوع دیگری از آتش‌سوزی مثلا دسته دوم تبدیل شود. پیشگیری از چنین وقایعی بسیار مهم است. محیط‌های شلوغ نظیر آشپزخانه‌های بزرگ باید استانداردهای سختگیرانه ایمنی در برابر آتش را رعایت کنند.
یکی از علل اصلی این نوع آتش‌سوزی، سرخ شدن بیش از حد چربی است. روغن را می‌توان برای مدت طولانی یا به مقدار زیاد پخت. سرخ كردن زیاد چربی، علت اصلي آتش‌سوزي در آشپزخانه‌هاست. بنابراين همیشه باید مراقب این مسائل باشیم. روغن ریخته شده روی سطوح باید تمیز شود. لازم است روغن سرخ‌كن به‌طور مرتب تعویض شده و ماهی‌تابه‌ها هرگز با روغن زیاد پر نشوند.