انواع کپسول آتش نشانی و کاربردهای آن

تاریخ انتشار اولیه: 1402/11/08

تاریخ بروزرسانی: 1404/01/06

انواع کپسول آتش نشانی یکی از مهم ترین تجهیزات ایمنی برای پیشگیری از گسترش آتش سوزی و حفظ جان و مال افراد در محیط های مسکونی، تجاری و صنعتی است. انتخاب یک کپسول مناسب می تواند تأثیر بسزایی در کنترل سریع آتش داشته باشد و از خسارات سنگین جلوگیری کند.

کپسول های آتش نشانی بر اساس نوع ماده خاموش کننده ای که در آن ها استفاده شده، به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. هر یک از این کپسول ها برای خاموش کردن نوع خاصی از آتش مناسب هستند. آتش سوزی ها بر اساس مواد سوختنی و واکنش آن ها با اکسیژن، در کلاس های مختلفی دسته بندی می شوند.

در این مقاله، انواع کپسول آتش نشانی و ویژگی های هر یک را بررسی می کنیم تا بتوانید بهترین گزینه را برای محیط مورد نظر خود انتخاب کنید.

۱. کپسول آتش نشانی پودر خشک

ویژگی ها و نحوه عملکرد

کپسول های پودر خشک یکی از پرکاربردترین انواع کپسول آتش نشانی است. این کپسول ها از ترکیبات شیمیایی مختلفی مانند بی کربنات سدیم، فسفات آمونیوم و کربنات پتاسیم تشکیل شده اند. عملکرد اصلی آن ها، ایجاد یک لایه محافظ بر روی آتش است که مانع از تماس اکسیژن با مواد سوختنی می شود.

مزایا:

✔️قابلیت خاموش کردن چندین نوع آتش (چندمنظوره)

✔️قیمت مناسب و در دسترس بودن

✔️استفاده آسان و سریع

معایب:

❌باقی ماندن پودر پس از اطفای حریق (مشکل در نظافت)

❌نامناسب برای استفاده در تجهیزات الکتریکی حساس

موارد استفاده

🔹آتش سوزی های کلاس  A(مواد جامد مانند چوب، کاغذ، پارچه)

🔹 آتش سوزی های کلاس B (مایعات قابل اشتعال مانند نفت و بنزین)

🔹آتش سوزی های کلاس C (گازهای قابل اشتعال مانند پروپان و متان)

نکات مهم در استفاده

🔺قبل از استفاده، کپسول را به شدت تکان دهید تا پودر در داخل مخزن به طور یکنواخت پخش شود.

🔺نازل را به سمت پایه شعله بگیرید و دسته را فشار دهید.

🔺پس از اطفای حریق، محیط را تهویه کنید تا پودر در هوا کاهش یابد.

۲. کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن (CO2)

ویژگی ها و نحوه عملکرد

کپسول های CO2 حاوی گاز دی اکسید کربن فشرده شده هستند که هنگام تخلیه، به شکل یک جریان بسیار سرد خارج می شوند. این گاز اکسیژن اطراف آتش را کاهش داده و به سرعت دمای آتش را پایین می آورد.

مزایا:

✔️بدون باقی ماندن مواد پس از اطفای حریق (مناسب برای تجهیزات حساس)

✔️موثر در خاموش کردن آتش سوزی های الکتریکی

✔️عدم ایجاد آلودگی محیطی

معایب:

❌مناسب نبودن برای آتش های کلاس A (مواد جامد)

❌امکان ایجاد خفگی در محیط های بسته

موارد استفاده

🔹آتش سوزی های کلاس B (مایعات قابل اشتعال)

🔹 آتش سوزی های کلاس C (تجهیزات الکتریکی مانند سرورها، کامپیوترها و تابلوهای برق)

نکات مهم در استفاده

🔺هنگام استفاده از این کپسول، نازل را در فاصله مناسب از آتش نگه دارید تا گاز بتواند به درستی عمل کند.

🔺در محیط های بسته، بعد از استفاده از CO2، سریعاً محیط را تهویه کنید تا از کاهش بیش از حد اکسیژن جلوگیری شود.

۳. کپسول آتش نشانی فوم (کف)

ویژگی ها و نحوه عملکرد

این مدل از انواع کپسول آتش نشانی یکی دیگر از خاموش کننده های رایج است. کپسول های فوم از ترکیب آب و مواد کف ساز تشکیل شده اند. این مواد پس از پاشیده شدن روی آتش، یک لایه فومی تشکیل می دهند که مانع از رسیدن اکسیژن به مواد در حال سوختن می شود.

مزایا:

✔️بسیار مؤثر در خاموش کردن آتش های ناشی از مایعات قابل اشتعال

✔️کاهش احتمال شعله ور شدن مجدد آتش

✔️قابلیت نفوذ به سطوح مختلف و ایجاد خنک کنندگی

معایب:

❌نامناسب برای تجهیزات الکتریکی

❌نیاز به تمیزکاری پس از استفاده

موارد استفاده

🔹آتش سوزی های کلاس) A چوب، کاغذ، پارچه)

🔹 آتش سوزی های کلاس B (بنزین، نفت، الکل)

نکات مهم در استفاده

🔺هنگام استفاده، نازل را به سمت مرکز آتش بگیرید تا فوم بتواند روی سطح پخش شود.

🔺از استفاده روی تجهیزات الکتریکی پرهیز کنید.

۴. کپسول آتش نشانی آب و گاز

ویژگی ها و نحوه عملکرد

کپسول های آب و گاز از آب تحت فشار استفاده می کنند تا آتش را خاموش کنند. آب باعث خنک شدن مواد در حال سوختن شده و از انتشار بیشتر آتش جلوگیری می کند.

مزایا:

✔️مناسب برای آتش های ناشی از مواد جامد

✔️ارزان و در دسترس

✔️بدون باقی ماندن مواد شیمیایی مضر

معایب:

❌نامناسب برای آتش های ناشی از مایعات قابل اشتعال

❌غیرقابل استفاده برای تجهیزات الکتریکی

موارد استفاده

🔹 آتش سوزی های کلاس A (چوب، کاغذ، پارچه، پلاستیک)

نکات مهم در استفاده

🔺از استفاده روی تجهیزات الکتریکی و آتش های ناشی از روغن و بنزین خودداری کنید.

🔺نازل را به سمت پایه شعله بگیرید و آب را به صورت یکنواخت پخش کنید.

۵. کپسول آتش نشانی هالون (هالوژن دار)

ویژگی ها و نحوه عملکرد

این نوع از انواع کپسول آتش نشانی امروزه چندان متداول نیست. کپسول های هالون حاوی گازهای شیمیایی مانند بروموکلرودی فلورومتان (BCF) هستند که با جلوگیری از واکنش های شیمیایی در آتش، آن را به سرعت خاموش می کنند.

مزایا:

✔️بدون ایجاد باقی مانده روی سطوح

✔️مناسب برای تجهیزات حساس مانند سرورها و هواپیماها

✔️سرعت عمل بالا

معایب:

❌تأثیرات منفی بر محیط زیست (در بسیاری از کشورها ممنوع شده است)

❌قیمت بالا

موارد استفاده

🔹تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی

🔹هواپیماها و وسایل نقلیه خاص

نکات مهم در استفاده

🔺در صورت امکان، از جایگزین های زیست محیطی برای هالون استفاده کنید.

🔺به دلیل گران بودن، تنها در موارد خاص از آن بهره ببرید.

نتیجه گیری

انتخاب انواع کپسول آتش نشانی بستگی به نوع محیط و مواد قابل اشتعال موجود در آن دارد. داشتن کپسول مناسب در خانه، محل کار یا وسایل نقلیه می تواند در مواقع اضطراری جان و مال شما را نجات دهد. همچنین، آموزش نحوه استفاده صحیح از این تجهیزات می تواند تأثیر زیادی در کنترل حوادث آتش سوزی داشته باشد.

کپسول‌های پودر خشک برای طیف وسیعی از آتش‌سوزی‌ها مناسب هستند، در حالی که کپسول‌های CO2 برای تجهیزات الکتریکی کاربرد دارند. فوم و آب نیز برای مواد جامد و مایعات اشتعال‌پذیر استفاده می‌شوند. برای اطمینان از ایمنی، بهتر است در محیط‌های مختلف از چندین نوع کپسول استفاده شود.

برای حفظ ایمنی خود، خانواده و محیط کار، همین امروز اقدام کنید! 🔥 یک کپسول آتش نشانی مناسب برای فضای خود انتخاب کنید، نحوه استفاده از آن را یاد بگیرید و مطمئن شوید که در دسترس همه افراد قرار دارد. 🚨 پیشگیری از آتش‌سوزی تنها با یک تصمیم آگاهانه امکان‌پذیر است! آیا شما برای مقابله با آتش آماده‌اید؟ 🔥