چه آتش هایی را نمی توان با آب خاموش کرد؟ آتش، یکی از بزرگترین تهدیدهای ایمنی و اموال در سراسر جهان است. مهار این عنصر نیرومند از اهمیت بالایی برخوردار است. آب به عنوان یک روش معمول خاموش کردن آتش در اکثر موارد به خوبی جواب می‌دهد. اما آیا همه نوع آتش‌ها را می‌توان با آب خاموش کرد؟ در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که چرا برخی آتش‌ها با آب خاموش نمی‌شوند و چه روش‌های دیگری برای مهار آن‌ها وجود دارد. با آتش تابان همراه باشید.
فهرست مطالب
- 1 چه آتش هایی را نمی توان با آب خاموش کرد؟
- 2 انواع آتش‌هایی که با آب خاموش نمی‌شوند!
- 3 چرا آب مایع مناسبی برای خاموش کردن بنزبن نیست
- 4 از آب استفاده نکنید
چه آتش هایی را نمی توان با آب خاموش کرد؟
هنگامی‌که افراد به فکر اطفای حریق می‌افتند، عموماً ذهنشان به سمت آب آتش‌نشانی می‌رود. با این حال، در برخی موارد، استفاده از آب آتش‌نشانی می‌تواند بیشتر از فایده داشتن، ضرر برساند. در این مقاله به بررسی انواعی از آتش که برای خاموش کردنشان نباید از آب آتش‌نشانی استفاده کرد و نیز موقعیت‌های مناسب استفاده آن خواهیم پرداخت.
آتش و اهمیت مهار آن
آتش، پدیده‌ای شگفت‌آور است که از اکتشاف آن توسط انسان‌ها به‌عنوان یک ابزار و منبع نور و گرما، به یک تهدید جدی برای انسان‌ها تبدیل شده است. اهمیت مهار آتش از نظر ایمنی شخصی، محیط زیست، و اموال بسیار بالاست.
از دست‌یابی انسان‌ها به آب به عنوان یک روش معمول خاموش کردن آتش، در زمان‌های باستانی آغاز شده است. آب به عنوان یک ماده ساده و آسان به دسترس، هنوز هم به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین و موثرترین روش‌های مهار آتش شناخته می‌شود.
انواع آتش‌هایی که با آب خاموش نمی‌شوند!
هر آتش نیاز به روش‌های مخصوص به خود دارد. برخی از آتش‌ها به خوبی با آب خاموش نمی‌شوند، از جمله:
- آتش‌های روغنی: استفاده از آب برای آتش هایی که از روغن یا چربی ها ایجاد شده اند، تاثیر معکوس دارد؛ زیرا این مواد احتراقی سبک بوه و بر روی آب جاری شده و باعت افزایش و گسترش آتش سوزی می گردند. در این حالت بهتر است از خاموش کننده های حاوی پودر و گاز مانند کپسول آتش نشانی (co2) و فوم استفاده کرد.
- آتش‌های گازی: این نوع آتش ها در استانداردهای آمریکا و اروپا تعریف های متعددی دارند. مثلا در استاندارد آمریکا شامل حریق های الکتریکی مانند آتش سوزی برق ها، سیم کشی ها و تجهیزات الکترونیکی است ولی در استانداردهای اروپایی مربوط به گازهای اشتعال زا مانند متان، بوتان، پروپان و غیره است. در ایران بیشتر استاندارد اروپایی مورد تایید می باشد. برای اطفاء حریق این نوع آتش ها بهتر است عامل سوخت (گاز) را از زنجیره قطع کرد.
- آتش‌های الکتریکی: آب در مقابل آتش های الکتریکی کمک زیادی نمی کند. طبق استانداردهای اروپایی شامل آتش سوزی برق ها، کابل ها و تجهیزات الکترونیکی می باشد که با قطع جریان برق می توان مانع پیشرفت آتش سوزی شد.
- آتش های فلزی: در این گروه آتش در اثر احتراق فلزاتی مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم و آلومینیوم ایجاد می شود و آب تاثیر چندانی در خاموشی آن ندارد. این نوع حریق ها بیشتر در آزمایشگاه ها رخ می دهد. برای خاموش کردن این آتش ها نیز بهتر است از گاز co2 و فوم استفاده کرد.
روش‌های دیگر مهار آتش
برای مهار آتش‌هایی که با آب خاموش نمی‌شوند، روش‌های جایگزینی وجود دارد که شامل استفاده از انواع اتش‌نشان ها، پودر خاموش کننده، و سیستم‌های گازی می‌شود.
چگونگی مقابله با هر نوع آتش
برای مهار هر نوع آتش، نیاز به شناخت دقیق نوع آتش و استفاده از روش‌های مناسب است.
آیا آب همیشه کارساز است؟
اگرچه آب به عنوان روش معمول مهار آتش شناخته می‌شود، اما آیا همیشه کارساز است؟ در این بخش به این موضوع پرداخته و نکاتی را برای استفاده از آب به عنوان روش خاموش کننده آتش بررسی می‌کنیم.
آب آتش‌نشانی باید برای مواد طبیعی از جمله چوب در حال سوختن، کاغذ یا محصولات نساجی بکار گرفته شود. این موارد آتش کلاس 1 شناخته می‌شوند.
در عوض، استاندارد ملی بریتانیا توصیه می‌کند که در این موارد از ترکیبی از آب آتش‌نشانی و نوع دیگری از کپسول آتش‌نشانی استفاده شود تا انواع دیگری از آتش که با آب خاموش نمی‌شوند را پوشش دهد. مثلاً، ممکن است در محل کارتان برای آتش‌سوزی‌های الکتریکی از کپسول آتش نشانی کربن دی اکسید و برای چربی‌ها و روغن‌های پخت‌وپز از یک ماده شیمیایی مرطوب استفاده کنید.
چرا آب مایع مناسبی برای خاموش کردن بنزبن نیست
چرا آب ماده مناسبی برای خاموش کردن بنزین نیست؟ یکی از پاسخ هایی که می توان به سوال چه آتش هایی را نمی توان با آب خاموش کرد؟ داد، بنزین است. بنا به دلایل زیر، آب مایع مناسبی برای خاموش کردن بنزین نمی باشد:
ناتوانی در ترکیب با بنزین: آب که یک مایع قطبی است، قابلیت ترکیب کمی با بنزین (یک مایع غیرقطبی) دارد؛ بنابراین آب نمی تواند به اندازه کافی با بنزین ترکیب شود تا احتراق را خنثی کند.
افزایش خطرات: استفاده از آب خطرات را افزایش می دهد؛ زیرا بنزین به سطح آب منتقل شده و بر روی آب شناور می ماند و هنگام آتش سوزی به شکل لایه هایی بر روی سطح آب قرار می گیرد و خطر احتراق را افزایش می دهد.
گسترش آتش: چرا بنزین با آب خاموش نمیشود؟ زیرا وقتی که بنزین با آب مخلوط می شود، ممکن است بنزین را به دور از محل آتش حمل کند و با افزایش سطح احتراق، آتش گسترش یابد.
از آب استفاده نکنید
از آب آتش‌نشانی در موارد آتش‌سوزی الکتریکی یا هر نوع آتش‌سوزی‌ای که مایعات اشتعال‌پذیر در آن دخیل است، استفاده نکنید. از آن‌جایی که هر دانشجوی علومی خواهد گفت، آب این شرایط را تشدید می‌کند. در صورتی که روی آتش الکتریکی آب بپاشید، ناآگاهانه یا ناخواسته، به برق‌گرفتگی خود کمک می‌کنید.
در صورت وجود مایع اشتعال‌زا، آب آن را خاموش نخواهد کرد، بلکه تنها به گسترش آن کمک می‌کند. آب باعث می‌شود تا مایع مشتعل به سرعت گسترده شده و آسیب بیشتری وارد کند که در حقیقت موجب پراکنده و شعله‌ورتر شدن آن می‌شود. از همین رو، ضروری است تا در کنار آب آتش‌نشانی از دیگر کپسول‌های آتش‌نشانی نیز استفاده کنید.
چرا در آتش سوزی حاصل از بنزین نباید از آب استفاده کرد؟ زیرا چگالی بنزین از چگالی آب کمتر بوده و بنزین سطح آب قرار می گیرد و شعله ور می ماند. برای خاموش کردن بنزین شعله ور بهتر است از انواع کپسول آتش نشانی که حاوی گاز co2 می باشد، استفاده کنید. لازم به ذکر است که چگالی گاز مونو کسید کربن کمتر از بنزین بوده و در سطح بنزین قرار گرفته و آتش را خاموش می کند.
روی همه کپسول‌های آتش‌نشانی برچسب‌های مشخصی وجود دارد که تعیین می‌کند به چه منظور و چگونه استفاده می‌شوند، بنابراین ضروری است بدانید که در مواقع اضطراری از کدامیک استفاده کنید. به همین خاطر است که باید به کپسول‌های آتش‌نشانی علامت مخصوصی بزنید. این کار توصیه‌های واضح و کوتاه ارائه می‌دهد.
انتخاب درست
برای کار درست به کپسول آتش نشانی درست احتیاج دارید. در محل کار، دو نوع محتمل از آتش که احتمالاً با آن روبه‌رو خواهید شد، آتش‌سوزی مواد (مقوا، کاغذ و غیره) و الکتریکی است.
از همین رو، در این مثال، احتمالاً برای مهار آتش مواد از آب آتش‌نشانی و برای مهار آتش الکتریکی از کپسول آتش نشانی کربن دی اکسید استفاده می‌کنید.
سایر کپسول‌ها بسته به خطری که در محل کار شناسایی می‌شود، مورد نیاز هستند. به ناچار، در یک محیط صنعتی خطرهای احتمالی بیشتری و نیز انواع متفاوت‌تری از خطر آتش وجود دارد.
مثلاً، در محیطی که از لیتیم یا سایر فلزات استفاده می‌کنید، کپسول آتش‌نشانی پودر فلزات مناسب خواهد بود؛ چراکه دقیقاً برای این نوع آتش طراحی شده است.
بهترین راه برای تشخیص آنکه از مناسب‌ترین کپسول آتش نشانی استفاده می‌کنید آن است که فرد باتجربه‌ای دستگاه ارزیاب خطر آتش را به همراه داشته باشد که تمام خطرات موجود را شناسایی و مراحل درست برای مقابله با آن را با جزئیات بیان کند.
انواع آتش‌هایی که با آب خاموش نمی‌شوند!
قانون
از اکتبر 2006 به طور قانونی از شرکت‌ها خواسته شده که از کپسول آتش نشانی استفاده کنند. اگرچه این به آن معنا نیست که صرفاً چیزی در دست داشته باشید که لیست لوازم ضروری‌تان کامل شود، همانطور که ثابت کردیم اگر آب آتش‌نشانی را برای آتش‌هایی که نباید از آن استفاده کرد، بکار بگیریم، می‌تواند بیش از آنکه مفید باشد ضرر برساند. بنابراین مهم است که خرید کپسول آتش نشانی و استفاده کنید.
به همین دلیل ضروری است که مشخصات محصول بادقت مطالعه شود و نیز اطمینان حاصل کرد که از مناسب‌ترین نوع کپسول آتش‌نشانی استفاده می‌کنید که مطابق با نیازهای به‌خصوصتان باشد و امنیت خودتان، کارمندانتان و هرکسی که از شرکتتان بازدید می‌کند را تضمین کند.
خطرات احتمالی در خاموش کردن آتش با آب
استفاده نادرست از آب برای مهار آتش می‌تواند خطراتی احتمالی به دنبال داشته باشد. آب یک ماده خنک کننده و خفه کننده است که می‌تواند برای خاموش کردن بسیاری از انواع آتش‌ها استفاده شود. با این حال، در برخی موارد، خاموش کردن آتش با آب می‌تواند خطرناک باشد.
خطرات استفاده نادرست از کپسول
در اینجا برخی از خطرات احتمالی در خاموش کردن آتش با آب آورده شده است:
- خطر برق گرفتگی: اگر آتش ناشی از یک دستگاه برقی است، آب می‌تواند باعث برق گرفتگی شود. بنابراین، قبل از خاموش کردن آتش با آب، باید منبع تغذیه را قطع کنید.
- خطر گسترش آتش: اگر آتش در نزدیکی مواد قابل اشتعال قرار دارد، آب می‌تواند باعث گسترش آتش شود. به عنوان مثال، آب می‌تواند باعث پاشیدن نفت یا بنزین شود و آتش را به مناطق دیگر گسترش دهد.
- خطر سوختگی: اگر آب به طور مستقیم روی پوست داغ پاشیده شود، می‌تواند باعث سوختگی شود.
نکات کاهش خطرات ناشی از خاموش کردن آتش با آب
در اینجا چند نکته برای کاهش خطرات احتمالی در خاموش کردن آتش با آب آورده شده است:
- قبل از خاموش کردن آتش، مطمئن شوید که منبع تغذیه را قطع کرده‌اید.
- اگر آتش در نزدیکی مواد قابل اشتعال قرار دارد، از خاموش کردن آن با آب خودداری کنید.
- از پاشیدن مستقیم آب روی پوست داغ خودداری کنید.
- در صورت وجود هر یک از خطرات احتمالی ذکر شده در بالا، باید از خاموش کردن آتش با آب خودداری کنید و با آتش نشانی تماس بگیرید.
نکات ایمنی در خاموش کردن آتش
ایمنی همیشه در اولویت است. آتش سوزی یک حادثه خطرناک است که می‌تواند منجر به خسارات جانی و مالی زیادی شود. بنابراین، مهم است که هنگام خاموش کردن آتش، نکات ایمنی را رعایت کنید تا از آسیب دیدن خود و دیگران جلوگیری کنید.
در اینجا چند نکته ایمنی در خاموش کردن آتش آورده شده است:
- از خاموش کردن آتش در صورت وجود خطر برای خود یا دیگران خودداری کنید. اگر آتش در مکانی خطرناک مانند نزدیکی مواد منفجره یا سمی قرار دارد، از خاموش کردن آن خودداری کنید و با آتش نشانی تماس بگیرید.
- قبل از خاموش کردن آتش، مطمئن شوید که منبع تغذیه را قطع کرده‌اید. اگر آتش ناشی از یک دستگاه برقی است، قبل از خاموش کردن آن، منبع تغذیه را قطع کنید تا از خطر برق گرفتگی جلوگیری کنید.
- از خاموش کننده‌های آتش مناسب برای نوع آتش استفاده کنید. برای خاموش کردن آتش‌های کلاس A، از خاموش کننده‌های آب یا کف استفاده کنید. برای خاموش کردن آتش‌های کلاس B، از خاموش کننده‌های فوم یا پودر استفاده کنید. برای خاموش کردن آتش‌های کلاس C، از خاموش کننده‌های دی اکسید کربن یا پودر استفاده کنید.
- از خاموش کردن آتش با آب در صورت وجود مواد قابل اشتعال که با آب واکنش می‌دهند، خودداری کنید. برای مثال، از آب برای خاموش کردن آتش‌های ناشی از نفت، بنزین یا سایر مایعات قابل اشتعال استفاده نکنید.
- از خاموش کردن آتش در صورت وجود دود غلیظ خودداری کنید. دود غلیظ می‌تواند باعث خفگی شود.
- در صورت خاموش کردن آتش با آب، از خیس شدن خودداری کنید. لباس خیس می‌تواند باعث سوختگی شود.
- پس از خاموش شدن آتش، محل آتش را بررسی کنید تا مطمئن شوید که کاملاً خاموش شده است. اگر آتش هنوز روشن است، دوباره آن را خاموش کنید.
تجهیزات مورد نیاز برای خاموش کردن آتش
علاوه بر این نکات ایمنی، باید تجهیزات ایمنی مناسب را نیز هنگام خاموش کردن آتش استفاده کنید. این تجهیزات عبارتند از:
- لباس‌های محافظتی
- مانند دستکش
- ماسک
- عینک ایمنی
- کلاه ایمنی
- کفش‌های ایمنی
- خاموش کننده آتش مناسب
رعایت نکات ایمنی در خاموش کردن آتش می‌تواند به شما کمک کند تا از آسیب دیدن خود و دیگران جلوگیری کنید و آتش را به سرعت و به طور ایمن خاموش کنید.
سخن پایانی چه آتش هایی را نمی توان با آب خاموش کرد؟
در این مقاله به طور کامل در رابطه با چه آتش هایی را نمی توان با آب خاموش کرد؟ صحبت کردیم. لازم است بدانید که علاوهبر داشتن کپسل مورد نیاز، لازم است تا شما تجهیزات مورد نیاز آتش نشانی را نیز داشته باشید و همچنین در صورت شدید بودن آتش با آتش نشانی تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
آیا آب همیشه برای مهار آتش مناسب است؟
نه، آب همیشه برای مهار آتش مناسب نیست. اگرچه آب به عنوان یک روش معمول و مؤثر برای خاموش کردن آتش شناخته می‌شود، اما برخی نوع‌های آتش‌ها با آب خاموش نمی‌شوند. به عنوان مثال، آتش‌های روغنی، آتش‌های گازی، و آتش‌های الکتریکی با آب مهار نمی‌شوند و ممکن است وضعیت را بدتر کنند یا خطرات اضافی ایجاد کنند.
بنابراین، در مواجهه با آتش، مهم است که نوع آتش را تشخیص داده و از روش مناسبی برای مهار آن استفاده کنید. استفاده از روش‌های جایگزین مانند اتش‌نشانها، پودر خاموش کننده، و سیستم‌های گازی نیز در برخی موارد بهترین گزینه‌ها هستند. توجه به نوع آتش و استفاده از روش مناسب می‌تواند زندگی و اموال شما را حفظ کند.
آیا همه آتش‌ها نیاز به روش‌های خاصی برای مهار دارند؟
همه آتش‌ها نیاز به روش‌های خاصی برای مهار دارند. هر نوع آتش دارای ویژگی‌ها و شرایط منحصر به فردی است که نیازمند روش‌های مهار خاص می‌شود. به عنوان مثال، آتش‌های گازی نیاز به گریز از محل حادثه و قطع گاز دارند، در حالی که آتش‌های الکتریکی نیاز به قطع برق و استفاده از مهارکننده‌های آتش‌نشانی مخصوص دارند.
بنابراین، در صورت وقوع حریق، مهم است که به نوع آتش توجه داشته و از روش‌های مناسب برای مهار آن استفاده کنید. عدم رعایت این موضوع ممکن است خطرات بیشتری ایجاد کند و به امنیت شما و دیگر افراد حاضر در محل حادثه آسیب بزند.
چگونه باید در صورت وقوع حریق عمل کرد؟
در صورت وقوع حریق، عملکرد درست و سریع می‌تواند زندگی و اموال شما را حفظ کند. این توصیهات در مورد چگونگی عملکرد در صورت وقوع حریق مفید خواهد بود:
فوراً اعلام حریق کنید: از طریق گریزندگان و یا از طریق تلفن ۱۱۵ یا ۱۱۲ به مراجع مربوطه اعلام حریق کنید.
خروج از محل حادثه: اگر ممکن است، به سرعت محل حادثه را ترک کنید. هیچ وقت تلاش برای معانعه حریق به تنهایی نکنید، زیرا این ممکن است خطرات جدی را افزایش دهد.
استفاده از خودروی اطفاء حریق: در مواردی که آتش کوچک است و شما مطمئن هستید می‌توانید آن را مهار کنید، از خودروی اطفاء حریق (آتش‌نشانی) استفاده کنید. آتش‌نشانی را به سمت منبع آتش ببرید و مواد خاموش کننده را به صورت یکپارچه به آتش اعمال کنید.
پناهندگی در مکان ایمن: اگر نمی‌توانید محل حادثه را ترک کنید، به یک مکان ایمن مانند اتاقی که در آن درب‌ها و پنجره‌ها بسته باشند بروید. از طریق پنجره‌ها نگاه کنید تا به افراد امکان کمک بدهید.
تنفس به مدت طولانی: برای جلوگیری از تنفس دود، پوشش دهی زیر صورتی یا حتی یک حوله مرطوب را به کمر و گردن خود بچسبانید.
تماس با مراجع اورژانس: به‌صورت فوری با مرکز اورژانس تماس بگیرید و موقعیت و شرایط حریق را گزارش دهید.
عملکرد به دستورات اورژانس: در موارد حریق و تخلیه، به دستورات اورژانس و افراد حاضر در محل حادثه عمل کنید. همکاری با تیم‌های امداد و نجات بسیار مهم است.
